W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Zgodnie z art. 25 KRO o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów. W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.
Zmiana nazwiska po rozwodzie
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który w skutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Uprawnienie to jest przewidziane w art. 59 KRO ma charakter kształtujący i ściśle osobisty. Sąd ani żaden organ nie może zmusić rozwiedzionego małżonka, aby przysługujące mu uprawnienie zrealizował. Wina w spowodowaniu rozkładu pożycia, który doprowadził do orzeczenia rozwodu, lub rażąco naganny sposób prowadzenia się byłego małżonka pozostają bez wpływu na te uprawnienia.
Dla przykładu były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że Kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje (postanowienie SN z 2 lutego 1978 r., IV CZ 11/78).
Po upływie wskazanego terminu, nie ma możliwości zmiany nazwiska w tym trybie. Zainteresowany zmianą nazwiska małżonek musi wystąpić o jego zmianę w trybie administracyjnym i złożyć wniosek do kierownika USC.