Czy takie oświadczenie woli jest skuteczne?
Ustawodawca w związku ze stanem epidemii w tzw. tarczy antykryzysowej 2.0 wprowadził regulacje modyfikujące zasady doręczania przesyłek pocztowych. Mogą one skutkować istotnym utrudnieniem w doręczaniu pracownikom oświadczeń woli odnoszących się do stosunku pracy, w szczególności zmierzających do jego rozwiązania, gdy pracodawca nie ma możliwości wręczenia takich oświadczeń osobiście w zakładzie pracy i zdecyduje się na przesłanie ich za pośrednictwem operatora pocztowego.
Przesyłkę pocztową uznaje się obecnie za doręczoną tylko wówczas, gdy zostanie odebrana przez adresata. Artykuł 98 tarczy antykryzysowej 2.0. wprowadził regulację wyłączającą fikcję doręczenia nieodebranej, dwukrotnie awizowanej przesyłki pocztowej – tak jak miało to miejsce przed pandemią koronawirusa. Zgodnie z jego brzmieniem nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru w okresie pandemii koronawirusa, stanu epidemii, stanu zagrożenia epidemiolgicznego, nie można uznać za doręczone przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów.
Co to oznacza? Otóż, oświadczenie pracodawcy w przedmiocie wypowiedzenia stosunku pracy wysłane przesyłką pocztową, nieodebraną, dwukrotnie awizowaną, nie wywołuje skutków prawnych w nim określonych. Najwcześniej po upływie 14 dni od odwołania stanu epidemii przesyłka może zostać uznana za doręczoną, wówczas oświadczenie w niej zawarte będzie można uznać za skuteczne.
Art. 98. 1. Nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów.
Wskazana zmiana niesie za sobą doniosłe skutki prawne w odniesieniu do wszelkich oświadczeń woli składanych za pośrednictwem operatora pocztowego. W praktyce przyjmuje się, że w razie nieodebrania przesyłki po jej dwukrotnym awizowaniu powstaje domniemanie jej doręczenia, chyba że adresat wykaże, iż nie miał możliwości zapoznania się z treścią oświadczenia w tym czasie.
Wskazany przepis może okazać się niezwykle uciążliwy dla pracodawców, w sytuacji, gdy zachodzi okoliczność uzasadniająca wypowiedzenie umowy pracownika, który nie przebywa w zakładzie pracy. Oświadczenie o przedmiotowej treści za pośrednictwem przesyłki pocztowej będzie skuteczne jedynie wówczas, gdy pracownik odbierze list zawierający oświadczenie pracodawcy. Problem pojawi się, gdy pracownik przesyłki nie odbierze. Zawarte w niej oświadczenie woli będzie bowiem mogło wywołać skutek dopiero po 14 dniach od dnia zniesienia epidemii.
Przedmiotowa regulacja generuje również ryzyko dla pracodawcy, w sytuacji chęci złożenia nieobecnemu pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy (tzw. dyscyplinarki). Pracownik spodziewający się takiego ruchu pracodawcy może celowo nie odbierać przesyłki. Zatem, mimo że pracodawca miał uzasadnione podstawy do zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym, taka osoba nadal będzie pracownikiem do czasu, gdy oświadczenie pracodawcy będzie mogło być uznane za doręczone. W praktyce może to trwać nawet kilka miesięcy.
Istotną okolicznością jest to, iż zgodnie z przepisami kodeksu pracy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. A zatem skoro rozwiązanie umowy o pracę następuje dopiero w chwili doręczenia oświadczenia pracownikowi, co może potrwać kilka miesięcy, ustanie stosunku pracy będzie wadliwe, a to z uwagi na przekroczenie miesięcznego terminu. Wówczas pracownik będzie mógł dochodzić roszczeń z tego tytułu.
W jaki sposób pracodawca może doręczyć wypowiedzenie pracownikowi?
Warto każdorazowo rozważyć, czy w danym przypadku istnieje możliwość doręczenie pracownikowi oświadczenia w inny sposób, mając na uwadze, iż wymaga ono zachowania formy pisemnej. Rozwiązaniem w tej sytuacji może być oświadczenie w formie elektronicznej, które zostało złożone z użyciem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Innym sposobem doręczenia pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę jest doręczenie go osobiście. Należy jednak pamiętać o zachowaniu środków ostrożności oraz odpowiedniej odległości w dobie pandemii covid 19.